Praatjesmaker Bonevacia rendeert het beste in stilte (2023)

Eerst spreidt hij zijn armen en brengt zijn handen boven zijn hoofd tegen elkaar. Ritmisch herhaalt hij de beweging, totdat het publiek begint mee te doen en het geklap langzaam aanzwelt. Dan zet Liemarvin Bonevacia zijn zonnebril op zijn neus, een flitsend model van een nieuwe sponsor. Een snelle bril, die past bij een snelle man, zoals hij zelf zegt. Langzaam zakt hij in de houding voor zijn race over 400 meter bij de FBK Games in Hengelo; Bonevacia is klaar voor de start.

Zijn broer houdt wel van een showtje, zegt Maiking Bonevacia een paar weken later via de telefoon. „Liemarvin heeft altijd grote praatjes.” Maar al die aandachttrekkerij zo vlak voor een wedstrijd heeft ook een functie, zegt hij. „Volgens mij doet Liemarvin dat om zichzelf te kalmeren. Het is zijn manier om zich te concentreren.”

De 33-jarige Bonevacia komt woensdag in actie in de finale op de 400 meter bij de EK atletiek in München. Hij is een van de favorieten, nadat hij vorig jaar in Tokio de eerste Nederlandse man werd die zich wist te plaatsten voor de olympische finale. Momenteel staat hij tweede op de Europese ranglijst op dit onderdeel.

In het weekend staat ook de 4x400 meter op het programma, waarop de Nederlandse mannen vorig jaar olympisch zilver grepen. Binnen dat team geldt Bonevacia als de kopman en de gangmaker, zeggen zijn mede-lopers en coaches. „Als je onze trainingsgroep als een familie ziet, dan is Liemarvin de grote, gekke broer”, zegt coach Bram Peters. „Hij kan kinderachtig doen, maar hij heeft ook het respect van de groep.”

Honkbal en voetbal

Bonevacia zette als dertienjarige zijn eerste passen op de enige atletiekbaan van Curaçao, in de wijk Brievengat in het noorden van Willemstad. „Liemarvin had altijd energie”, zegt zijn jongere broer Maiking. „Hij moest van mijn moeder gaan sporten om daar vanaf te komen”.

Bonevacia begon met judo, daarna speelde hij honkbal en voetbal. Hij meldde zich aan bij de plaatselijke atletiekclub toen hij erachter kwam dat een meisje waarop hij verliefd was, daar sportte. Hij ontmoet er Terrence Agard, nu een van zijn ploegmaten in de estafetteploeg en een goede vriend. Dat klikte niet meteen, herinnert Agard zich. „Liemarvin was heel anders dan de rest, hij had altijd een verhaal klaar. Hij was heel erg overtuigd van zichzelf. Maar hij kon zich niet altijd even goed uitdrukken, waardoor het soms overkwam alsof hij aan het opscheppen was.”

De jonge atleten vonden elkaar in hun ambitie om de top te bereiken. „We hadden altijd discussies over atletiek, over techniek, over hoe je mentaal je race wilde indelen. En over wie we het beste vonden”, zegt Agard. De Amerikaan Jeremy Wariner, olympisch kampioen op de 400 meter in 2004, was in die tijd hun favoriet.

Het karakter van Bonevacia zat in die tijd zijn sportieve ambities soms in de weg, zegt Agard. „Hij kon naïef en goedgelovig zijn.” Zo werd Bonevacia in 2010 buiten de selectie gelaten voor een toernooi in Colombia, zegt Agard. „Het was onzin, echt een vieze streek. En Liemarvin legde zich er gewoon bij neer.”

Volgens zijn broer Maiking werd Bonevacia het slachtoffer van een conflict tussen twee coaches. Een harde les, zegt hij. „Liemarvin loopt weg als iemand ruzie met hem zoekt. Maar toen heeft hij wel geleerd dat hij voor zichzelf moet kiezen en altijd zijn eigen pad moet zoeken.”

Lopen op talent

In 2012 plaatste Bonevacia zich voor het eerst voor de Olympische Spelen. Tot zijn verdriet mocht hij in Londen van het Internationaal Olympisch Comité niet uitkomen onder de vlag van Curaçao, dat sinds 2010 tot het Koninkrijk der Nederlanden behoort. Onder de neutrale, olympische vlag strandde hij op de 400 meter in de halve finale. Daarna besloot hij voor Nederland uit te komen.

Bonevacia liep in die jaren vooral op zijn talent, zegt zijn coach Peters nu, ook toen hij in 2016 bij de Spelen in Rio de Janeiro opnieuw de halve finales haalde. „Liemarvin had totaal geen besef hoe hij een 400 meter moest lopen. Hij liep de ene week 44,9 en de week erop 46,5.”

Nu maakt Bonevacia vooraf een raceplan, zegt Peters, en gaat hij na een race meteen aan de slag met zijn herstel. „Hij wilde nog wel eens uitgaan, maar dat doet hij niet meer. Hij slaapt ook meer.”

Structuur en focus kwamen in Bonevacia’s leven met de geboorte van zijn zoon Liemarion, in september 2020. Hij maakte de bevalling, drie weken voor de uitgerekende datum, mee via FaceTime, omdat hij in Doha was voor een serie wedstrijden. De Curaçaoënaar wilde daarna bijna stoppen, een besluit dat al in zijn hoofd speelde sinds 2016. Door blessures en motivatieproblemen haalde hij zijn oude niveau niet meer. En in Bahrein, waar Bonevacia een tijdje trainde omdat zijn coach er woonde, werd hij op het laatst beperkt door coronamaatregelen.

De Atletiekunie wist Bonevacia in het voorjaar van 2020 over te halen terug te komen naar Papendal. Daar kwam hij terecht bij 400-meterlopers als Agard, Femke Bol en Lieke Klaver, die trainden onder leiding van de Zwitserse hoofdcoach Laurent Meuwly en assistent-coach Peters. „Toen hij bij ons kwam, was atletiek voor Liemarvin geen topprioriteit”, zegt Meuwly. „Dit was zijn laatste kans.”

Leidersrol

De eerst maanden daarna is Bonevacia vooral met zichzelf bezig. Hij wil er alles aan doen om terug te keren op zijn oude niveau. Toch krijgt hij als vanzelf een leidersrol binnen de groep, zegt Meuwly. „Hij was de oudste en de meest ervaren atleet. Toen hij beter en beter begon te worden, gingen anderen steeds meer naar hem luisteren.” Bonevacia laat bovendien zien over leiderschapskwaliteiten te beschikken, zegt assistent-coach Peters. „Hij is niet bang om zich uit te spreken, en hij kan goed onder woorden brengen wat een topsporter wil horen.”

Peters memoreert een voorval eerder dit jaar tijdens een trainingskamp in aanloop naar de WK indoor. Hij zit te praten met twee atleten die er helemaal doorheen zitten omdat ze telkens op de laatste 100 meter worden ingehaald, als Bonevacia het tafereel ziet en ongevraagd aanschuift. „Liemarvin vertelde dat hij zich alleen maar op zichzelf focust, niet op wie hem inhaalt of niet.” Toeval of niet, sindsdien zijn de twee atleten harder gaan lopen, zegt Peters.

De trainingsgroep is een familie geworden voor Bonevacia, zegt Tony van Diepen, die onderdeel van de estaffetteploeg is en ook een tijdje meetrainde met de groep. „Met de helft van de groep zou hij Papiaments kunnen praten, maar dat doet hij bewust niet. Het groepsgevoel is voor hem heel belangrijk.”

Dit jaar vallen de prestaties van Bonevacia vooralsnog tegen – zijn beste seizoenstijd is bijna een seconde langzamer dan het Nederlandse record van 44,48 dat hij vorig jaar liep. Bij de WK atletiek in Eugene werd hij uitgeschakeld in de halve finale.

De WK kwamen te vroeg voor zijn pupil nadat hij eerder dit jaar geblesseerd raakte, zei coach Meuwly al voorafgaand aan dat toernooi. Hij gaf aan dat voor Bonevacia de EK belangrijker zouden zijn. „Daar kan hij een medaille pakken.”

Vlak Bonevacia niet uit voor de Europese titel, zegt Van Diepen, die diens specialiteit roemt om te pieken op het juiste moment. „In 2017 versloeg ik hem bijna op de NK. Een paar weken later rende hij me op de EK indoor voorbij en won hij brons.” Meuwly merkt aan het gedrag van Bonevacia dat hij beter aan het worden is. „Liemarvin is zo gedreven door competitie, dat je zijn focus in aanloop naar een grote wedstrijd elke week ziet toenemen. Hoe dichterbij we komen, hoe serieuzer hij wordt. Als Liemarvin stil is, is hij op z’n best.”

Dit artikel is geactualiseerd op 16 augustus 2022.